اگر اهل هنرید و عاشق عکاسی، این شغل ایده آل شماست.

عکاسی یعنی ثبت و ایجاد یک تصویر؛ که در دو مرحله انجام میشود : نخست، بدست آوردن تصویر به وسیلهٔ دوربین و ثبت آن روی نگاتیو یا گیرنده تصویر الکترونیکی و دوم، ظاهر کردن تصویر مخفی حاصل از دوربین عکاسی و پایدارکردن آن. در واقع عکاسی فن عکسبرداری است. آنکه این فن را می داند عکاس می باشد.

عکاسی اولین بار در اواخر سلطنت محمدشاه قاجار توسط نظامیان و مستشاران اروپایی به ایران وارد شد. شاید بتوان اولین عکاس ایرانی را ناصرالدین شاه دانست که به دلیل علاقه شخصی، عکاسی را از مسیو کارلیان آموخت و اولین عکس ها را از اطرافیان، مناظر، شکارگاه ها و... گرفت.

عکاس باید دارای مهارت های فنی و هنری لازم برای عکس گرفتن از چهره های افراد (پرتره)، اشیاء مکان ها و وقایع باشد. عکاسی زمینه های مختلفی هم دارد از عکاسی چهره گرفته تا عکاسی طبیعت، عکاسی ورزشی، عکاسی هنری و غیره. به عنوان مثال عکاس علمی، داده ها و پدیده های علمی و پزشکی را به تصویر کشیده و ثبت می کند. او معمولا در زمینه های علمی مانند مهندسی ، پزشکی ، زیست شناسی و شیمی تا حدودی آگاهی دارد. یا مثالی دیگر عکاس خبری است که از مردم ، مکانها، رویدادهای ورزشی، سیاسی و اجتماعی که ارزش خبری داشته باشند برای روزنامه ها، ژورنالها، مجلات و تلوزیون عکس می گیرد.

عکاس باید فردی خلاق و دارای ذوق هنری بوده و به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کند. او باید دید قوی داشته و با دقت زیاد جزئی ترین موارد را مشاهده کند.

برای عکاسی هم می توان به صورت تجربی و با گذراندن دوره های آموزشی آزاد کار کرد و هم می توان تحصیلات دانشگاهی کسب کرد. معمولا در کارهای حرفه ای و تخصصی، عکاسان دارای تحصیلات آکادمیک به کار گرفته می شوند. البته داشتن تجربه در شغل عکاسی بسیار مهم است.

شغل عکاسی سختی های خاص خودش را دارد. گاهی برای گرفتن عکس باید مسافت های طولانی را طی کرده، مدت ها انتظار کشیده و همزمان تجهیزات سنگینی را حمل کند. او باید در شرایط مختلف آب و هوایی بد یا خوب، خطرناک یا ایمن و... کار کند. به عنوان مثال عکاسی که از حیوانات در طبیعت عکس برداری می کند، گاهی باید ساعت ها در کمین بوده و با قبول خطرات مختلف آن، منتظر صحنه های ناب موردنظر خود باشد تا بتواند عکس های حرفه ای خوبی بگیرد. ساعت کاری عکاس بسیار متنوع است. عکاس اگر در استخدام جایی باشد، معمولا ساعات مشخصی را کار می کند. اما اگر به صورت آزاد و مستقل کار کند، ساعات کاری متنوع و نامنظمی دارد. البته در شغل عکاسی امکان کار به صورت پاره وقت نیز وجود دارد.

محل کار اصلی عکاس معمولا در استودیو های عکاسی است. ولی بسته به نوع کار در محیط های مختلف خارج از استودیو نیز کار می کند. برخی از عکاسان مانند عکاسان تجاری، خبری یا صنعتی ممکن است گاهی برای تهیه عکس به سفرهای کاری بروند.

وظایف عکاس عکاس معمولا در بعضی از زمینه ها به صورت تخصصی کار می کند که شامل موارد زیر است :

• عمومی یا اجتماعی – مراسم ازدواج ها و جشن ها و عکاسی از افراد
• تبلیغاتی و انتشاراتی - تبلیغات، مجلات و نمایشگاه های عکس
• مطبوعات و عکس های خبری - روزنامه ها و سایر انتشارات جدید
• مد- عکس برداری از مدل ها و لباس ها برای مجلات و کاتالوگ ها
• شرکتی ( صنعتی یا تجاری) - بخش تبلیغات محصولات و خدمات
• علمی یا پزشکی - گزارش تحقیقات علمی و شرایط پزشکی و درمان

همه عکاسان به طور روزانه کارهای زیر را انجام می دهند :

• صحبت و توافق با مشتریان درباره کار مورد نظر آنها
• انتخاب و آماده سازی محل عکس برداری ها
• تنظیم نور و تهیه ملزومات
• گرفتن عکس ها
• بررسی کیفیت عکس ها
• رتوش عکس ها (دستی یا با نرم افزارهای کامپیوتری)
• چاپ عکس ها
• بازاریابی (اگر به صورت مستقل کار کند)

در برخی کارهای گسترده عکاس نیاز به دستیاری دارد که بعضی از کارها از جمله مستقر کردن تجهیزات، آماده سازی، نگهداری از سوابق و مستندات و کمک در چاپ عکس ها را انجام دهد.

مهارت و توانمندیهای مورد نیاز عکاس

• خلاقیت و دید هنری - به عنوان مثال در تعیین زاویه مناسب عکسبرداری
• مهارت های فنی و عملی در عکاسی
• مهارت های ارتباطی خوب – برای ارتباط با مشتریان، همکاران و...
• صبر و تمرکز
• دقت و توجه به جزئیات
• داشتن سرعت عمل کافی در عکسبرداری
• آشنایی با آخرین پیشرفت ها و فناوری های در حوزه عکسبرداری
• مهارت های کامپیوتری و توان بکارگیری نرم افزارهای مرتبط
• شم تجاری و توانایی بازاریابی ( اگر به طور مستقل کار می کنید)

تحصیلات لازم برای ورود به شغل عکاسی

برای ورود به شغل عکاسی هم راه تجربی و هم کسب تحصیلات دانشگاهی پیش روی علاقه مندان وجود دارد. عکاسانی که به صورت حرفه ای و تخصصی فعالیت می کنند، نیاز به دانش و تخصص توامان در کار خود دارند که با تحصیل در رشته عکاسی می توانند آنها را کسب کنند.

اگر کسی علاقه مند به تحصیلات دانشگاهی در حوزه عکاسی نباشد، می تواند با گذراندن دوره های آموزشی آزاد، تخصص و دانش اولیه لازم را کسب و کار خود را شروع کند.

آینده شغلی، بازارکار و فرصت های استخدامی عکاس

بسیاری از عکاسان به صورت مستقل و برای خود کار می کنند. بسیاری از افراد و شرکت ها، کارهای خود را به عکاسان مستقل به صورت پروژه ای می سپارند. برخی از عکاسان نیز در استودیوهای عکاسی ، شرکت های تبلیغاتی، روزنامه ها و مجلات، شرکت های بزرگ و ... کار می کنند.

عکاسی در کشور با مسایل و مشکلاتی روبرو می باشد که برخی از آنها عبارتند از :

• مشخص نبودن جایگاه صحیحی برای شغل عکاسی در ایران
• درآمد محدود عکاسان مستقل
• نبودن حق کپی رایت برای عکاسان
• عدم وجود امکانات، فضاهای مناسب و تسهیلات کافی برای عکاسان به خصوص در شهرستان ها

رقابت در کسب موقعیت های کاری در شغل عکاسی بسیار شدید است. عکاسانی که خلاقیت، تخصص و تجربه بیشتری داشته و توانائی همگامی با فناوری روز را دارند، دریافتن کار و سفارش موفق تر خواهند بود.

شخصیت های مناسب شغل عکاسی

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و ... برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.

به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.

چک لیست وظایف عکاس در زمان های پس از عکاسی

حفظ آمادگی دوربین و همچنین حفاظت از تمامی امکانات برای استفاده از جلسات بعدی عکاسی یکی از وظایف عکاسان در زمان های پس از اتمام یک پروژه عکاسی می باشد . در واقع عکاسان حرفه ای پس از پایان هر پروژه مجموعه از کار ها را انجام می دهند تا دوربین عکاسی ( کانن - نیکون ) و سایر تجهیزات آماده انجام پروژه بعدی باشند .

1 – مرتب کردن دوربین ها و لنز ها :

در طول هر جلسه عکاسی ممکن است از دوربین ها و لنز های مختلفی استفاده کنید . همواره دوربین و لنز مناسب را در محل مناسب و در دسترس قرار دهید تا برای جلسه عکاسی بعدی ؛ آماده و در دسترسی آسان قرار داشته باشند ..

2 – شارژ باتری ها بعد از اتمام کار :

بدون تردید یکی از بزرگترین مشکلات هر عکاس؛ اتمام باتری دوربین در حین انجام کار می باشد . بعد از انجام هر پروژه همه باتری ها را بدون استثنا شارژ کنید و باتری های شارژ شده را در ظرف مخصوص در خارج از بدنه دوربین نگه داری نمایید .

3 – مرتب کردن فلاش ها:

علاوه بر دوربین ها و لنز ها ، شما ممکن است از فلاش های مختلفی برای پروژه های متفاوت استفاده نمایید . همواره فلاش های خود را در محلی به صورت مرتب و منظم قرار دهید و از صحت و سلامت فلاش ها برای پروژه های بعدی اطمینان حاصل نمایید .

4 – شارژ باتری فلاش ها

همانند باتری دوربین ؛ شارژ باتری فلاش ها نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است . بعد از اتمام هر پروژه عکاسی ؛ تمامی باتری فلاش ها را بدون استثنا شارژ نموده و در ظرف مخصوص ؛ خارج از فلاش نگهداری نمایید .

5 – کارت های حافظه

بعد از هر جلسه عکاسی ؛ کارت های حافظه دوربین ها را خارج نمایید ؛ عکس های هر جلسه را به صورت مرتب در چند محل آرشیو کنید و کارت های حافظه را مجددا با دوربین فرمت کنید . بررسی سالم بودن و عملکرد صحیح کارت های حافظه بعد از هر جلسه عکاسی یکی از مهمترین کار هایی است که هر عکاس باید انجام دهد .

6 – تنظیم دوربیت در وضعیت کیفیت ثبت Raw+ Jpeg:

به طور معمول توصیه می شود یک کارت حافظه با ظرفیت بالا برای دوربین خود داشته باشید و از حداکثر توانایی دوربین خود برای ثبت فایل ها با بالاترین کیفیت استفاده نمایید . قابلیت ثبت فایل های RAW برای پردازش عکس ها با استفاده از نرم افزار یکی از ویژگی های مهم در دوربین های عکاسی می باشد و از این روی ؛ دوربین را در وضعیتی قرار دهید که هر دو دسته از فایل های RAW و JPEG را همزمان به ثبت برساند .

7- ایزو در عدد 200

بدون توجه به وضعیت نور موجود در صحنه ؛ اولین کاری که باید انجام دهید آن است که ایزو یا حساسیت دوربین خود را در پایین ترین حالت قرار دهید .

8- دیافراگم لنز را در بازترین حالت قرار دهید

قبل از شروع هر جلسه عکاسی ؛ دیافراگم لنز را در بازترین حالت قرار دهید تا در شروع جلسه بعدی ؛ قادر باشید تا در سریعترین زمان ممکن به نوردهی مناسب برای دوربین خود دست پیدا کنید .

9 – سرعت شاتر دوربین را در 1.100 قرار دهید .

این سرعت شاتر به طور معمول مناسب ترین حالت برای شروع یک جلسه عکاسی پرتره است . در فاصله کانونی 90 میلیمتر ؛ سرعت شاتر 1.100 به میزان زیادی لرزش های دوربین را خنثی می کند .

10 – دوربین را در اولویت دیافراگم قرار دهید .

اگر در جلسه بعدی عکاسی ؛ یک جلسه عکاسی پرتره انجام می دهید و یا اینکه سوژه های بعدی شما سوژه های ساکن و غیر متحرک هستند , از مود اولویت دیافراگم استفاده کنید .

11 – نورسنجی در وضعیت ماتریکس ؛ یا اسپات

مود های نورسنجی ماتریکسی یا اسپات ؛ مناسبترین مود ها برای انجام عکاسی پرتره هستند .

12 – وایت بالانس در وضعیت AWB

در شرایط عکاسی پرتره در استودیو AWB بهترین مود وایت بالانس برای دوربین عکاسی شما می باشد .

13 – جبران نوردهی در وضعیت 0

برای جلوگیری از نوردهی بیش از اندازه و یا نوردهی کمتر از اندازه ؛ حالت جبران نوردهی را در وضعیت 0 تنظیم کنید .

14 – فوکوس در وضعیت تک نقطه ای مرکزی

در بیشتر شات های عکاسی پرتره ؛ این حالت مناسبترین وضعیت برای به دست آوردن نقطه فوکوس می باشد .

15 – مود شاتر در وضعیت تک عکس

حالت عملکرد شاتر دوربین را در وضعیت تک عکس قرار دهید . این تنظیم با استفاده از دکمه یا منوی Drive Mode به دست می آید .

16 – فیلتر لنز ها را باز کنید .

بعد از هر جلسه عکاسی ؛ فیلتر لنز ها را جدا کنید . به طور خاص جدا کردن فیلتر های ND و پلاریزه بعد از هر جلسه عکاسی ؛ توصیه می شود .

17 – دوربین ها و لنز ها را در وضعیت اتوفوکوس قرار دهید

بعد از هر جلسه عکاسی ؛ حتما چک کنید که لنز و دوربین در وضعیت اتوفوکوس قرار داشته باشد .

18 – ساختار بدنه لنز و دوربین را به طور دقیق بررسی کنید .

بعد از اتمام هر جلسه عکاسی ؛ تمامی قسمت های بدنه و لنز دوربین خود را بررسی کنید تا آسیب های احتمالی را شناسایی کنید . هر گونه خط و خش ؛ شکستگی و یا خراش های احتمالی در بدنه را به خاطر داشته باشید و در صورت افزایش یافتن این موارد ؛ دوربین را به نزدیکترین مرکز سرویس ( تعمیرگاه مرکزی دوربین / ایده آل دوربین ) ارجاع دهید .

19 – لوازم جانبی عکاسی را به وضعیت اولیه بازگردانید .

کیف ؛ سه پایه و هر گونه ابزار جانبی که در جلسات عکاسی با خود به همراه می برید را به وضعیت اولیه آن بازگردانید تا همیشه آماده کار باشند .

عکاسان صنعتی و تبلیغاتی معمولا بیشتر از عکاسان پرتره و آتلیه نیاز به نورهای فلاش دارند و حداقل باید ۳ شاخه فلاش داشته باشند تا بتوانند پروژه های خود را به نحو احسن انجام دهند. گاهی در بعضی از پروژه های عکاسی صنعتی نیاز به تعداد بیشتری فلاش است که معمولا هم باید ژول های بالا مثل ۶۰۰ ژول یا حتی بیشتر داشته باشد. برای استفاده از فلاش ها نیاز به ابزارهای هدایت کننده نور داریم که در زیر به صورت مختصر شرح می دهیم اتچمنت های مورد استفاده در عکاسی صنعتی و تبلیغاتی:

1-کاسه استاندارد (Standard Reflector): نوری که توسط کاسه استاندارد تابیده می شود، پرکنتراست، یک نواخت و شدید می باشد. کاسه استانداردها از اولین اتچمنت های مورد نیاز عکاسان تبلیغاتی و صنعتی است، سرپوش های لانه زنبوری، و نگهدارنده های فیلترها از وسایلی است که به کاسه استانداردها متصل می شوند. هر چه دهانه کاسه استاندارد تنگ تر باشد، زاویه تابش محدودتری داشته ولی در عوض نور تابیده شده از آن از قدرت و شدت بیشتری برخوردار است.

2-اسنوت ها (Snoot): اسنوت ها از وسایل مورد علاقه عکاسان صنعتی است چرا که با این اتچمنت می توانند نور رو به صورت نقطه ای به هر جایی که نیاز دارند بتابانند و همچنین در عکاسی پرتره عموما برای نورپردازی موها استفاده می شود. اسنوت ها در اندازه ها و دهانه های مختلف و پوشش داخلی مشکی ساخته می شوند و نور پرکنتراستی دارند.

3-بارندور (Barndoor): در عکاسی صنعتی و تبلیغاتی اتچمنت های زیادی مورد نیاز است یکی از آن ها بارندور می باشد. نور منبع فلاش توسط سایبان هایی به سمت سوژه هدایت می شوند تا از پراکندگی آن جلوگیری شود.

4-سرپوش لانه زنبوری (Honeycomb): در عکاسی تبلیغاتی زیاد پیش می آید که بخواهیم نور کاسه استاندارد را هدایت تر شده و متمرکز بر روی سوژه استفاده کنیم. این ابزار نور را جهت دار کرده و از پخش شدن آن جلوگیری می کند.

5-کاسه مخصوص پرده پشت (Background Light): این ابزار وسیله ای مناسب برای نورپردازی پسزمینه می باشد.

6-چتر (Umbrella): این وسیله چندان مورد علاقه عکاسان تبلیغاتی و صنعتی نیست و معمولا برای عکاسی پرتره و عروسی استفاده می شود. چترهای کچ لایت های زیبایی بر روی چشم چشم ایجاد می کنند از این رو در عکاسی پرتره بسیار پرکاربرد هستند ولی در عکاسی تبلیغاتی به دلیل اینکه نور یکنواختی ندارند کمتر استفاده می شوند.

7-سافت باکس یا هیزی (Soft Box): سافت باکس ها نوری ملایم ، نرم و وسیعی دارند و یکی از سودمند ترین و پرکاربردترین ها در عکاسی صنعتی و تبلیغاتی هستند. در عکاسی وسایل براق استفاده از سافت باکس یا هیزی ضروری است. از آنجایی که کنترل نور نرم راحت تر است معمولا آماتورها از این اتچمنت زیاد استفاده می کنند. هر چه اندازه ی سافت باکس ها بزرگتر باشد نور آن ملایم تر است.

8-آکتاباکس (Octabox): آکتاباکس ها هشت ضلعی هایی شبیه سافت باکس ها هستند و نوری بسیار نرم و ملایم دارند.

9-مگالایت (Mega Light): مگالایت ها یا ادوات نورپردازی بزرگ و گسترده که محدوده وسیعی را تحت پوشش قرار می دهند که در عکاسی حرفه ای تبلیغاتی و صنعتی کاربردهای فراوان دارند. معمولا در عکاسی خودرو از مگالایت ها استفاده می کنند.

10-گوبو :(Gobo) گوبو صفحه ی مشکی است که از آن برای مسدود کردن نور استفاده می شود که به آن سایبان نور نیز گفته می شود.

11-فرستنده رادیویی (Radio Slave): رادیو فلاش جایگزین سیم سنکرون است که فلاش را به دوربین متصل می کند.

12-خیمه یا چادر نور (Tent): خیمه همانند جعبه ای پارچه ایست که فقط یک دریچه برای دهانه لنز وجود دارد و معمولا عکاسان صنعتی و تبلیغاتی برای جلو گیری از رفله وسایل رو شیء مورد نظر عکاسی استفاده می کنند. خیمه معمولا نور را کاملا تخت می کند و معمولا عکاسان صنعتی و تبلیغاتی حرفه ای کمتر از آن استفاده می کنند چرا که یک عکاس صنعتی حرفه ای می تواند کنترل بیشتری بر روی نورها داشته باشد.

13-پاتوگراف (Pantograph): برای راه اندازی یک استودیو ثابت می توانید از ریل های سقفی و پانتوگراف ها استفاده کنید.

14-سه پایه (Tripods): اصولا برای عکاسی، از سه چایه استفاده می شود و کمتر پیش می آید عکسی حرفه ای روی دست گرفته شود. یک عکاس تبلیغاتی و صنعتی نیاز به سه پایه ای محکم و سنگین دارد که دوربین رو در هر شرایطی بتواند ثابت نگه دارد.

15-رفلکتور (Reflector): به طور کلی رفلکتورها صفحاتی هستند که سطح آن از مواد بازتاب دهنده ساخته شده تا نور را به سمت سوژه بازتاب دهند. معمولا عکاسان صنعتی و تبلیغاتی از مقواهای سفید بجای رفلکتورها استفاده می کنند.